ละครนอกวัง “นาฏกรรมของสามัญชน”

Abstract

“ละครนอกวัง” หรือ “ละครนอก” คือการแสดงอย่างหนึ่งของไทยที่แสดงเป็นเรื่องราว โดยมีกำเนิดมาจากนอกวังหลวง เมื่อประมาณสมัยช่วงต้นกรุงศรีอยุธยา แต่สมัยก่อนไม่ได้เรียกว่าละครนอก จนกระทั่งกำเนิด ละครในพระราชสำนักขึ้น จึงเรียกการแสดงละครที่ไม่ได้ดำเนินตามแบบแผนและกฎเกณฑ์อย่างเคร่งครัดว่า “ละครนอก” แต่เดิมละครนอกจะใช้ผู้แสดงเป็นผู้ชายเท่านั้น ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 4 จึงให้ผู้หญิงร่วมแสดง ละครนอกด้วยได้ สำหรับเรื่องที่ใช้แสดงละครนอก สามารถแสดงได้ทุกเรื่องยกเว้นเพียง 3 เรื่อง คือ เรื่องอุณรุท อิเหนา และรามเกียรติ์ วิธีการแสดงของละครนอกจะมีวิธีการดำเนินเรื่องอย่างรวดเร็ว โลดโผน ตลกขบขัน ในบางครั้งก็จะติดหยาบโลนตัวแสดงที่เป็นพระมหากษัตริย์ อาจจะเล่นตลกคลุกคลีกับพวกเสนาข้าราชการได้ การรำการทำบท การใช้บท ต้องกระฉับกระเฉงอย่างชาวบ้าน ถ้อยคำในการแสดงละครจึงเป็นคำตลาดอย่างชาวบ้านพูดกัน และไม่ต้องรักษาประเพณีมากนัก ในการแสดงละครนอกนิยมใช้วงปี่พาทย์บรรเลงประกอบการแสดง ละครนอกในสมัยก่อนเป็นละครที่ราษฎรใช้เล่นกันแบบพื้นเมืองนอกพระราชฐานจึงมีงานแสดงมากกว่าละครใน อีกทั้งยังเป็นละครที่รับจ้างหาเลี้ยงชีพด้วย ละครนอกจึงนิยมแสดงในงานต่างๆ ทั้งงานมงคล และงานอวมงคล

“Rakorn Nork Wang” or “ Rakorn Nork” is a dramatic arts of Thailand which performs with a general story, and originated outside the royal residence in the early of Ayudhya period. Formerly, it was not called Rakorn Nork until Rakorn Nai was generated in the royal residence, consequently the dramatic arts that operated without tradition and regulation, was called Rakorn Nork. At first, Rakorn Nork was performed by a man only, and then in the King Rama IV period, allowed a woman to participate in the show. The stories which are selected for performance, we can play every stories with exception in 3 stories including “Oonnarout”, “Enau” and “Ramayana”. The procedures of performing Rakorn Nork are speedy, fancy, entertaining, and sometimes maybe impolite. The actor who plays the part of the King, is probably jocular with other players who act as an army or a court official. Dancing, making the script and performing must be active as the characteristic of folk, therefore a dialogue of Rakorn Nork is a simple word as the folk’s conversation, and no need to conservethe culture excessively. In the show, prefer to use the Pii-Pathaya for accompaniment. In the past, Rakorn Nork is the dramatic work that people prefer to play in ordinary style, outside the royal residence, in consequence the display of Rakorn Nork happens more frequent than Rakorn Nai. In addition, Rakorn Nork is a career for earning one’s living that prefer to show in general ceremonies including an auspicious and inauspicious ceremony.