ความหลากหลายทางชีวภาพของไส้เดือนในพื้นที่เกษตรเพื่อการพัฒนาข้าวและผักอินทรีย์ในพื้นที่ชุมชน จังหวัดปทุมธานี

Abstract

การศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพของไส้เดือนในพื้นที่เกษตร ดำเนินงานวิจัยตั้งแต่เดือนมกราคมถึงเดือนกันยายน 2562 ในพื้นที่จังหวัดปทุมธานี แบ่งตามพื้นที่ที่มีการเกษตร เช่น พื้นที่ปลูกข้าว ปลูกผัก ทำสวน และทำสวนผสม รวมทั้งพื้นที่ชุมขน โดยใช้วิธีการเก็บตัวอย่างด้วยการขุด คัดแยกด้วยมือ และนำตัวอย่างมาจัดจำแนก ผลการศึกษาพบไส้เดือนทั้งหมด 6 วงศ์ 9 สกุล 13 ชนิด ได้แก่ วงศ์ Almidae จำนวน 2 ชนิด คือ Glyphidrilus chaopraya, Glyphidrilus sp. วงศ์ Glossoscolecidae จำนวน 1 ชนิด คือ Pontoscolex corethrurus วงศ์ Lumbricidae จำนวน 1 ชนิด คือ Eudrilus uegeniae วงศ์ Megascolecidae จำนวน 6 ชนิด ได้แก่ Amynthas alexandri, Metaphire houlleti, M. peguana, M. posthuma, Perionyx excavatus และ Polypheretima elongata วงศ์ Moniligastridae จำนวน 1 ชนิด ได้แก่ Drawida beddardi และวงศ์ Octochaetidea จำนวน 2 ชนิด ได้แก่ Dichogaster affinis และ Dichogaste sp. โดยพบความหลากหลายของไส้เดือนมากที่สุดในพื้นที่ชุมชน (5 ชนิด) รองลงมาเป็นพื้นที่สวน และแปลงผักผักอินทรีย์ (4 ชนิด) ขณะที่พื้นที่นาข้าวพบไส้เดือนน้อยชนิดที่สุด (3 ชนิด)

The diversity of earthworms were studied in agricultural area during January to September 2019 in Pathumthani province. Earthworms were collected from four land use types: paddy field, orchard, vegetable farm and community areas. The digging and hand sorting method were used to collect the earthworms. We found 13 earthworm species in 6 families; family Almidae 2 species (Glyphidrilus chaopraya, Ghyphidlirus sp.), Family Glossoscolecidae 1 species (Pontoscolex corethrurus), Family Megascolecidae 6 species (Amynthas alexandri, Metaphire houlleti, M. peguana, M. posthuma, Perionyx excavatus and Polypheretima elongata), Family Moniligastridae 1 species (Drawida beddardi) and two species of family Octochaetidae (Dichogaster affinis and Dichogaster sp.). The most diverse earthworm species was found in community areas (5 species), followed by orchard and vegetable farm (4 species) but the lowest was found in paddy field (3 species).