การจำลองสถานการณ์ด้านโลจิสติกส์ของกระบวนการเก็บเกี่ยวและคัดบรรจุเสาวรสหวาน (กรณีศึกษา พื้นที่ขยายผลโครงการหลวงบริเวณลุ่มน้ำปิงตอนบน)

Abstract

เพื่อให้ทราบแนวทางการส่งเสริมเกษตรกรในพื้นที่ขยายผลโครงการหลวงให้สามารถเก็บเกี่ยวและคัดบรรจุเสาวรสหวานได้อย่างมีประสิทธิภาพรวมทั้งลดต้นทุนการดำเนินงานในกระบวนการดังกล่าวที่สูงเกินความจำเป็น งานวิจัยนี้จึงมุ่งศึกษาวิเคราะห์โครงสร้างและประเมินศักยภาพด้านโลจิสติกส์ของเสาวรสหวานของกลุ่มเสาวรสหวานปางแดงใน ตำบลเชียงดาว อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งเป็นพื้นที่ขยายผลโครงการหลวง โดยได้ศึกษารูปแบบของกระบวนการเก็บเกี่ยวและคัดบรรจุเสาวรสหวาน ได้ทำการทดสอบประสิทธิภาพการทำงาน รวมทั้งศึกษาถึงตัวแปรทางด้านเวลาที่เกี่ยวข้องในกระบวนการดังกล่าว พร้อมทั้งพัฒนาแบบจำลองด้านโลจิสติกส์ของการเก็บเกี่ยวและการคัดบรรจุเสาวรสหวาน และจากการนำแบบจำลองดังกล่าวมาทำการวิเคราะห์เชิงลึกด้วยการจำลองสถานการณ์แบบมอนติคาร์โล พบว่า ประสิทธิภาพการเก็บเกี่ยวและการคัดบรรจุเสาวรสหวาน มีค่าเท่ากับ 1.17 นาทีต่อกิโลกรัม และ 4.31 นาทีต่อกิโลกรัม ตามลำดับ โดยกระบวนการคัดบรรจุจะใช้เวลานานที่สุด และใช้ผู้ปฏิบัติงานจำนวน 7 คน โดยมีต้นทุนคัดบรรจุเท่ากับ 1.49 บาทต่อกิโลกรัม ซึ่งหากมีการเพิ่มจำนวนแรงงานคนในการคัดบรรจุเป็น 8 คน, 9 คน, 10 คน จะทำให้เวลาในการคัดบรรจุเสาวรสหวานลดลง 12.5 เปอร์เซ็นต์ 22.22 เปอร์เซ็นต์ และ 30 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ โดยจะมีต้นทุนเพิ่มขึ้น 0.21 บาทต่อกิโลกรัม นอกจากนี้ยังพบว่าหากค่าจ้างแรงงานเพิ่มขึ้นเป็น 300 บาทต่อวัน จะทำให้ต้นทุนในการคัดบรรจุเพิ่มขึ้น 0.3 บาทต่อกิโลกรัม